Dyskusja o goodwill – wartość ekonomiczna, ale czy też prawna?
Michał Wojtas, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL, w artykule Aleksandry Tarki "Sąd: renoma firmy może być cenna, ale niekoniecznie opodatkowana PCC" (Rzeczpospolita 02.06.2019 r.) całkowicie zgadza się z wyrokiem NSA z 23.05.2019 roku, który stwierdza, że istotnie sprzedaż zorganizowanego przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu PCC, jednakże samo w sobie goodwill nie jest prawem majątkowym, co za tym idzie opodatkowaniu nie podlega.
Nie ma wątpliwości, że wartość firmy (goodwill) jako wartość ekonomiczna, a nie prawna, nie jest przedmiotem opodatkowania PCC. Organy podatkowe posuwają się za daleko w próbach opodatkowania aktywów zbywanego przedsiębiorstwa, dostrzegając sposób na zwiększenie wpływów podatkowych w wartości firmy powstającej w przypadku zakupu przedsiębiorstwa powyżej wartości rynkowej jego aktywów. W takim bowiem przypadku u nabywcy nastąpi ustalenie dodatniej wartości firmy. Przy interpretacji podstawy opodatkowania PCC oczywiste jest, że należy odwoływać się do cywilistycznego rozumienia czynności (np. sprzedaży) lub przedmiotu czynności (np. rzeczy, praw majątkowych).
Niestety nauka prawa cywilnego nie wypracowała czytelnego stanowiska jaki charakter ma przedsiębiorstwo. Ten brak jednoznaczności ustawodawcy w definiowaniu przedsiębiorstwa powoduje, że na gruncie PCC istnieje praktyka opodatkowania tym podatkiem poszczególnych składników nabywanego przedsiębiorstwa. Dodatkowo cywilistyczna definicja przedsiębiorstwa nie obejmuje zobowiązań wynikających z jego prowadzenia, których wysokość wprost wpływa na jego wartość rynkową, a tym samym na cenę zbycia. Opodatkowanie na gruncie PCC rzeczowych elementów przedsiębiorstwa abstrahuje od uwzględnienia przypadającego na nie ekonomicznego ciężaru zobowiązań. W przypadku gdy wartość środków trwałych, wyposażenia i towarów/materiałów jest niewielka (gdyż obciążona odpowiadającą częścią zobowiązań), a wartość przedsiębiorstwa wynika głównie z jego zdolności do generowania zysku, może się okazać, że opodatkowanie PCC jego składników jest nieproporcjonalne (według ich wartości rynkowej).
Zapewne korzystna linia orzecznicza nie wpłynie na zmianę praktyki fiskusa, a jeśli rozbieżności w orzecznictwie się pogłębią, to spór może przesądzić ostatecznie dopiero uchwała poszerzonego składu NSA.
więcej na stronie:
