W rzeczonej sprawie dwie kobiety miały otrzymać darowiznę od swojej matki w formie ½ przedsiębiorstwa każda z nich, które przyjmą do majątku osobistego. Plan podatniczek zakładał następnie wniesienie przedsiębiorstwa jako wkładu niepieniężnego do spółki jawnej, która już istnieje i kontynuowanie działalności w takiej formie, w jakiej było prowadzone do tej pory. Kobiety we wniosku o interpretację chciały się upewnić, że wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki w postaci ułamkowej części przedsiębiorstwa nie będzie obwarowane opodatkowaniem, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT - jako zbycie przedsiębiorstwa.

Z powyższym założeniem nie zgodził się urząd skarbowy argumentując, że przedmiotem aportu nie jest całość prowadzonego przedsiębiorstwa, a jedynie jego część wniesiona przez każdą z kobiet. Dodatkowo fiskus podkreślił fakt, że majątek przedsiębiorstwa nie będzie przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, ponieważ to spółka jawna jako podmiot trzeci będzie przy jego wykorzystaniu prowadziła działalność. Oznacza to, że działalność gospodarcza właściwie nie będzie kontynuowana przez żadnego z nabywców udziałów. Urząd uznał, że wniesienie po 1/2 udziału w całym otrzymanym przedsiębiorstwie do spółki będzie stanowiło odpłatną dostawę towarów oraz odpłatne świadczenie usług, a te będą podlegały opodatkowaniu VAT.

Interpretacja została zaskarżona, jednak WSA w Poznaniu podtrzymał stanowisko fiskusa. Sąd potwierdził, że zbycie przedsiębiorstwa następuje wtedy, gdy cały majątek przedsiębiorstwa lub jego zorganizowana część przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. WSA podkreślił także, że spółka, do której zostaną wniesione udziały, nie będzie kontynuowała działalności podatniczek, ponieważ one w formie przed wniesieniem nie będą jej prowadzić.

Michał Wojtas, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL, w artykule Aleksandry Tarki "Opodatkowanie VAT: Współwłasność firmy wyklucza preferencję” (Rzeczpospolita 11.05.2021 r.) komentuje sprawę:

Komentowany wyrok dotyczy podatkowych aspektów sukcesji firmy rodzinnej. Obecnie mamy do czynienia z rosnącą liczbą przejmowania firmy przez młodsze pokolenie (przez sukcesorów). Specyfika zdarzenia polega na tym, że przedsiębiorstwo jest przekazane za życia nestorki a nie po jej śmierci. W drugim przypadku nastąpiłoby klasyczne dziedziczenie przez dzieci umożliwiające zachowanie ciągłości działalności przedsiębiorstwa na gruncie podatkowym, w tym VAT (m.in. przy wykorzystaniu przepisów ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw). Organ interpretacyjny zachował się profiskalnie wskazując na ścisłą interpretację art. 6 pkt 1 ustawy o VAT wyłączającej z opodatkowania dostawę przedsiębiorstwa lub jego części – z czym nie można się zgodzić. Moim zdaniem stanowi on element systemowy tego podatku nie jako wyjątek, lecz jako cel, który wskazuje, że zmiany na poziomie właścicielskim nie powinny skutkować opodatkowaniem zbycia przedsiębiorstwa, jeśli nie traci ono swojego charakteru i kontynuuje swoją działalność w niezmienionym zakresie. Przywołane orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE w nie pasuje do niniejszego zagadnienia. WSA poparł stanowisko organu interpretacyjnego z czym nie można się zgodzić. Celem planowanej czynności jest zmiana właściciela przedsiębiorstwa, a zaplanowana droga jest wtórna do celu – kontynuowania działalności firmy. Obdarowane wskazały, że ich zamiarem jest prowadzenie firmy poprzez wniesienie swoich udziałów w przedsiębiorstwie do spółki jawnej, a obie czynności (darowizna i aport) odbędą się niemal w tym samym czasie. Przywołane przez Sąd tezy z orzecznictwa TSUE (zamiar dalszego prowadzenia) są spełnione. Sąd oceniający sprawę nie wyszedł poza literalne brzmienie przepisu i nie dostrzegł celowości zarówno działania stron planowanej transakcji, jak i celu analizowanego przepisu. Należy mieć nadzieję, że być może NSA pochyli się nad problemem, gdyż jest on w istocie ważny dla szerokiego grona firm rodzinnych przechodzących zmianę pokoleniową. Być może nie zostało to przedstawione we wniosku o interpretację, że alternatywą musiałaby być darowizna na jedną córkę (co skutkowałoby powstaniem roszczenia zachowkowego u drugiej córki) oraz konieczność uprzedniej jej rejestracji dla potrzeb VAT wyłącznie dla jednej czynności niepodlegającej opodatkowaniu VAT. Już sama analiza tej alternatywy powinna uzasadniać negatywną ocenę wydanego przez WSA w Poznaniu orzeczenia.

więcej na stronie:

https://www.rp.pl/VAT/305119980-Opodatkowanie-VAT-Wspolwlasnosc-firmy-wyklucza-preferencje.html